АЛДЫН АЛУ ЖӘНЕ ДИАГНОСТИКА: КЕНЕ ЭНЦЕФАЛИТІ ЖӘНЕ БОРРЕЛИОЗ
ПРОФИЛАКТИКА И ДИАГНОСТИКА: КЛЕЩЕВОЙ ЭНЦЕФАЛИТ И БОРРЕЛИОЗ 23.05.2017

Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасының кенелер жиі кездесетін аймақтары – Алматы қаласы, Алматы және Шығыс Қазақстан облыстарының тұрғындары кенеден қорғау мәселелеріне сауатты және мұқият бола бастады, бірақ ауру жұқтырғандар мен шаққандар саны онша емес. азайып, жылдан-жылға тек артып келеді. Аталған өңірлерде тұрғындар кенелер арқылы берілетін инфекцияның таралу себептері, белгілері, олардан қорғану әдістері мен құралдары, таралу жолдары, сондай-ақ алдын алу шаралары туралы қажетті ақпарат алуда іс-шаралар жүргізілуде. және емдеу.

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Қоғамдық денсаулықты қорғау комитетінің құрамына кіретін Ұлттық экономика орталығы жанындағы республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының Алматы қаласы бойынша филиалы көктемгі-жазғы маусымда ауруларды қорғау және денсаулық сақтау мақсатында арнайы іс-шаралар өткізеді. қала тұрғындарының денсаулығын сақтау, сондай-ақ кенелер арқылы берілетін инфекцияны анықтау бойынша ауруларды диагностикалау және зерттеу жұмыстарын жүргізеді. Осы мақсатта филиалда барлық қажетті құрал-жабдықтар бар және жұмысты жылдам аяқтап, көмек көрсете алатын жоғары кәсіби мамандар құрамы бар.

Филиалдың паразитологиялық зертханасының маманы Тусупбаева Г.Б. кене арқылы таралатын аурулар туралы және көктемгі-жазғы уақытты қансорғыш жәндік шағып алудан қорықпай, сабырлы, көңілді өткізу туралы айтты.

– «Кездесуге» қалай дайындалу керек және бұл «кездесуден» қандай нәтижелер болуы мүмкін екенін айтып беріңізші. Олар қандай инфекцияларды береді және қалай «тірі қалуға» болады?

- Қаламызда жылы мезгілде кенелерден қауіп жоғары, сондықтан оңтүстік астана тұрғындары мен қонақтары қала сыртына шыққанда және таулы жерлерде серуендегенде абайлап, абай болғаны жөн, тіпті қоғамдық бақтар мен саябақтарда да мүмкіндік бар. кене шаққан болса да, қалада кенеге қарсы ем жүргізілуде, бірақ бәрібір өзіңізді күтуіңіз керек. Барлық кенелер инфекциялар мен вирустарды тарата алмайды, инфекцияны тасымалдаушы кененің бір түрі бар – бұл иксодид кенелері, вирус ауру кененің шағуы арқылы таралады.

Кене энцефалиті – кене шаққаннан кейін берілетін және ең алдымен орталық жүйке жүйесін зақымдайтын вирусты табиғи ошақты инфекция.

Бастапқы кезеңнің жалпы белгілері: дене температурасының 39-40°С дейін көтерілуі, қалтырау, бас ауруы. төменгі арқадағы ауырсыну. көз алмасының ауыруы, жарқын жарыққа төзбеушілік (фотофобия), әлсіздік, летаргия, мүмкін жүрек айнуы мен құсу, бет, мойын, кеуде терісінің қызаруы, тыныс алудың жиілігі, сирек тамыр соғуы, қан қысымының төмендеуі, тілдің қабығы, іштің ісінуі, бауыр мен көкбауырдың ықтимал ұлғаюы. Кене шағуы адамдарда ауырсынумен бірге жүрмейді. Бекітілген кене ұзақ уақыт бойы байқалмай қалуы мүмкін. Адамның инфекциясы тек тістегеннен ғана емес, жабысқан кенені ұсақтап, ысқылаудан немесе ауру ешкі мен сиыр сүтін шикі жеуден де болуы мүмкін.

Кенені тапқан адам оны өз бетінше алып тастап, сараптамаға әкеле алады. Алайда, мұндай шағудан кейін пайда болатын кез-келген ауру энцефалит емес, барлық кенелердің тек 0,5-5% -ы вирустардың тасымалдаушысы болып табылады. ELISA арқасында патогенді ерте кезеңде анықтауға болады, бұл осы ауруды емдеуге тиімді әсер етеді.

– Кене энцефалитін немесе кене бореллиозын басқа аурулармен шатастыруға бола ма?

- Әрқашан мүмкіндік бар, өйткені көптеген аурулардың белгілері ұқсас, сондықтан қажетті және шұғыл көмекті дәл анықтау және алу үшін әрдайым медициналық орталықтарға хабарласу керек. Кене шаққаннан кейін өлу жағдайлары бар екенін білесіз.

Кене боррелиозында инфекция жұқтырған кененің шағуы арқылы пайда болады. Боррелия кененің сілекейімен теріге еніп, бірнеше күн ішінде көбейеді, содан кейін терінің басқа аймақтарына және ішкі ағзаларға (жүрек, ми, буын және т.б.) таралады. Боррелия адам ағзасында ұзақ уақыт (жылдар) сақталуы мүмкін, бұл аурудың созылмалы және қайталанатын ағымын тудырады. Аурудың созылмалы ағымы ұзақ уақыт өткеннен кейін дамуы мүмкін. Боррелиоздағы аурудың даму процесі мерездің даму процесіне ұқсас. Кене шағу орнында қызыл дақтың пайда болуы, ең алдымен, Лайма ауруы туралы ойлауға негіз береді. Диагнозды растау үшін қан анализі жүргізіледі.

Жергілікті белгілер келесідей: кене шаққан жерде ауырсыну, ісіну, қышу, қызару пайда болады. Сақина тәрізді эритема деп аталатын пайда болады - кене боррелиозының ерекше симптомы.

-Кенеден қорғану үшін не істеу керек?

- Өзіңізді кенелерден қорғау үшін кенелер болуы мүмкін жерлерге барған кезде жабық аяқ киім, тобыққа мықтап тұратын шалбар немесе үсті биік аяқ киім киіңіз. Жеңдері бекітілген және қолдарыңызға тығыз орналасқан курткаларды киіңіз. Энцефалитке қарсы арнайы костюмдер бар. Бұл костюмдер жіптері бар қалың матадан тігіледі. Олар кенелерден сенімді қорғайды.

Маманның кейбір кеңестері:

  • Орманнан немесе таудан оралған кезде өзіңізді мұқият тексеріп алыңыз, басқа адамнан өзіңізді тексеруді сұраңыз (бас терісінің шекарасына, терінің табиғи қатпарларына (мысалы, қолтық, бөкселер) ерекше назар аударыңыз);
  • Үйге кене әкелетін үй жануарларын тексеріңіз;
  • Пастерленбеген сүтті пайдаланбаңыз;
  • Шағудан болатын аурудың алдын алу арнайы (медициналық) орталықтарда жүзеге асырылады және балаларға иммуноглобулинді енгізуден және ересектерге вирусқа қарсы белсенділігі бар профилактикалық дәрі беруден тұрады;
  • Кене шаққаннан кейінгі алғашқы 3 күнде алдын алу шараларын жасау керек. 4 күннен кейін профилактика енді жүргізілмейді;
  • Егер сізде кене шағу қаупі болса, кене энцефалитіне қарсы вакцина алу ұсынылады. Ол кем дегенде үш жыл бойы иммунитетті қалыптастырады.